Połom & Miłek - czyli jak niszczyć perły Sudetów
cranberies
.
W Górach Kaczawskich są dwie góry, które otaczają Wojcieszów. Połom z lewa i Miłek z prawa. Obecnie przedstawiają skrajne działania ludzi. Jedna doceniona, od dawna chroniona jako rezerwat. Druga zniszczona i powoli mordowana. Poniżej: satelitarne zdjęcie Połomu przedstawiające zniszczenia spowodowane eksploatacją wapienia.  Poniżej: zdjęcie rez.Góra Miłek. Pięknie zalesionego z rosnącymi tam licznymi roślinami.  Dwa najcenniejsze skarby regionu, szczycą się największym bogactwem florystycznym w całym regionie a Połom przed dewastacją należał do najcenniejszych obszarów w całym kraju. Pomimo bardzo dużej degradacji środowiska, Połom wciąż należy do jednych z najbardziej wartościowych obszarów w całym paśmie Sudetów. Jak wykazuje literatura "W trakcie badań udało się znaleźć 20 roślin zagrożonych całkowitym wyginięciem. Połom stanowi także ostoję dla licznych gatunków zagrożonych w skali regionalnej Sudetów i prawnie chronionych. Występuje tu między innymi 15 przedstawicieli storczykowatych" (Furmankiewicz 2007). Z powodu intensywnej eksploatacji wapienia zniszczono już około 1,5km jaskiń [2], m.in. Gwiaździsta (562m), Jasna (146m), Porcelanowa (134), Nad Skrajnią (124m), Wałbrzyska (121m), Środkowa (120m), Za Sztolnią (118m) i kilkanaście pomniejszych. Jaskinie te charakteryzowały się unikatowymi w skali kraju formami, których nazw nie pamiętam. Na wielu forach speleologów tragedia połomskich jaskiń była i jest wielokrotnie poruszana. A poniżej chciałbym zaprezentować galerię najcenniejszych roślin z obu gór: Obuwik pospolity (na Połomie znajduje się najliczniejsza populacja na DLŚ, kilka metrów od ruchliwej drogi kamieniołomu) ... Na Miłku został przetrzebiony przez lokalną ludność i jak mówią botanicy: Jeśli chcesz spotkać obuwika to zamiast na Miłka pochodź po okolicznych ogródkach, tam będzie go najwięcej.  Kruszczyk rdzawoczerwony. Na Miłku prawdopodobnie wyginął. Na Połomie wciąż istnieje kilka kęp. Dodatkowo Połom jest jednym z tylko kilku obszarów gdzie stwierdzono rzadkiego mieszańca - Kruszczyka Schmalhausena.  Buławnik mieczolistny. Stosunkowo częsty na Miłku.  Gółka długoostrogowa. Skrajnie zagrożona na terenie Wojcieszowa. Stosunkowo częsta w sąsiednich Podgórkach.  Gnieźnik leśny. Bezzieleniowy storczyk rosnący na obu górach, z czego na Połomie szybko zanika z powodu eksploracji wapienia.  Cyklamen purpurowy. Rosnący obecnie tylko na Miłku. Kiedyś odnotowywany w Pieninach, Ojcowskim PN i kot.Kłodzkiej. Zdjęcie z wiki (osobiście nie udało mi się go jeszcze znaleźć na Miłku)  Podkolan biały. Rosnący na obu górach.  Podkolan zielonawy. Rosnący wokół Połomu. To oczywiście stanowi dla niego duże zagrożenie.  Zaraza bladokwiatowa. Skrajnie rzadka w PL. W Kaczawskich posiada kilka stanowisk, w tym jedno obok Miłka.  Żłobik koralowy. Storczyk skrajnie zagrożony wyginięciem na DLŚ. Na Miłku prawdopodobnie wymarł. Na Połomie posiada kilka stanowisk. Zapewne niedługo zostaną wysadzone w powietrze.  Kukułka Fuchsa. Rosnąca na obu górach i okolicach.  Kukułka szerokolistna. Jedyna, która jest stosunkowo częsta w okolicy.  Warto dodać, że na Połomie odnaleziono Kruszczyka Muellera, dla którego jest to jedno z TRZECH tylko stanowisk w Polsce. Niestety nie posiadam jego zdjęcia. A Teraz niechlubna galeria roślin, które wymarły dzięki dużemu zainteresowaniu górników Połomem. Storczyk kukawka. Na Połomie ostatni raz widziany w 1979r. Wtedy też ostatni raz widziano go na DLŚ (dopiero w 2010r. znaleziono AŻ jeden okaz w kot.Kłodzkiej)  Storczyk drobnokwiatowy. Wyginął na obu górach, obecnie na DLŚ ostał się w okolicach Podgórek.  Kukułka bzowa. Wyginęła w Wojcieszowie. Jednak posiada kilkanaście stanowisk na okolicznych kaczawskich wzgórzach.  Storczyk męski. Kolejny storczyk, którego nie ujrzymy już w Wojcieszowie.  Storczyk samiczy. Także nie obejrzymy go już w okolicy.  Ta smutna galeria ma ukazać w jak bardzo dramatycznej sytuacji ma się najcenniejsza góra w Sudetach, dawniej posiadająca najbogatszy skład gatunkowy oceniany na ponad 500 taksonów (zaznaczam przy tym że przeciętny rezerwat przyrody ma 50-250 gat. a parki narodowe 800-1400). Jak widać Połom był perłą w sudeckiej koronie przyrodniczej. Niestety obecne działania ludzi robią wszystko by to zniszczyć. Co dziwne, na chronionym Miłku także zanikają storczyki. Dlaczego? Sytuacja ma się tutaj podobnie jak na Łące Sulistrowickiej. Ogólnie storczyki możemy podzielić na 3 grupy: leśne, łąkowe i torfowiskowe. W rezerwacie rosły te z dwóch pierwszych grup. Po objęciu góry ochroną zaprzestano jakiejkolwiek działalności i wszelkie tereny otwarte zarosły powodując że wiele łąkowych storczyków zniknęło. Od wielu lat nie odnotowano na Miłku takich gatunków jak gółka długoostrogowa, kruszczyk rdzawoczerwony, storczyk męski, kukułka bzowa. Preferują one słońce aniżeli cień drzew. Więc ich zniknięcie jest dość logiczne. Zagadką natomiast jest dla mnie zanik buławnika czerwonego i żłobika, które są gatunkami leśnymi. Niestety nie udało mi się znaleźć żadnego artykułu, który wyjaśniałby dlaczego zanikły gatunki leśne. Co do buławnika, to możliwe że padł ofiarą wykopywania go przez ludzi (podobny los spotyka obuwika). Jednak żłobik jest mały, niepozorny i ludzie nawet go nie zauważają. Na niszczonym . Połomie posiada 3 stanowiska, na chronionym Miłku zanikł. Ot dziwny jest ten świat. Więcej o Połomie możecie znaleźć pod tym linkiem: http://terraflora.vot.pl/articles.php?article_id=130 |